Chứng khoán lưu ký là gì? Quy trình thực hiện chứng khoán lưu ký

Để có thể giao dịch trên sàn chứng khoán việc mà các cổ đông cần làm đó chính là lưu ký. Bởi chứng khoán đã lưu ký có thể được chuyển nhượng, mua bán, một cách nhanh chóng và dễ dàng. Vậy chứng khoán lưu ký là gì? Để thực hiện chứng khoán lưu ký phải thực hiện các bước nào. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé.

Chứng khoán lưu ký là gì?

Chứng khoán lưu ký là gì

Là chứng khoán (các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp) sau khi đã được ký gửi tại hệ thống lưu ký chứng khoán. Trên thị trường chứng khoán, chỉ có chứng khoán đã lưu ký mới có thể thực hiện các giao dịch. Hệ thống lưu ký chứng khoán ở đây bao gồm Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) và Thành viên lưu ký chứng khoán (các công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại đã được cấp phép).

Cổ phần của các công ty chưa niêm yết trên sàn chứng khoán. Bởi họ hy vọng sẽ kiếm được khoản lời kếch xù khi cổ phiếu lên sàn nếu mua sớm. Trên thực tế, đã có nhiều người thành công lớn và số vốn tăng gấp nhiều lần với hình thức này.

Tuy nhiên, công ty sẽ chỉ cung cấp sổ cổ đông/giấy tờ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán khi bạn mua cổ phần. Đó gọi là các chứng khoán chưa lưu ký.

Quá trình thực hiện chứng khoán lưu ký

Đối với việc lưu ký chứng khoán, các NĐT trong nước và ngoài nước có thể thực hiện tại bất kỳ thành viên lưu ký nào. Bao gồm các bước sau đây:

• Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán tại các công ty chứng khoán.
• Bước 2: Cung cấp hồ sơ/giấy tờ cho nhân viên hỗ trợ như giấy tờ/hồ sơ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán và các giấy tờ cá nhân khác.
• Bước 3: Nhân viên hỗ trợ sẽ cung cấp các thông tin về tài khoản, số lượng chứng khoán theo đúng hồ sơ của khách hàng ngay sau khi đã hoàn thiện các công việc theo quy trình.
• Bước 4: Sau khi đã có tài khoản, khách hàng có thể thực hiện giao dịch mua/bán, cầm cố bình thường thông qua sàn giao dịch một cách an toàn và nhanh chóng.

Có thể hiểu, các mã cổ phiếu mà bạn đang sở hữu tại tài khoản chứng khoán chính là chứng khoán lưu ký. Các thông tin thay đổi (tăng/giảm) sẽ được cập nhật chính xác trên tài khoản khi bạn thực hiện giao dịch mà không cần bất kỳ một văn bản xác nhận trao đổi nào khác.

Chứng khoán chưa lưu ký có giao dịch được không?

Chứng khoán chưa lưu ký là các giấy tờ/sổ sách chứng minh quyền sở hữu cổ phần hợp pháp của khách hàng. Để chuyển nhượng các giấy tờ này có thể thực hiện theo hai trường hợp sau đây:

Nếu công ty đó chưa phải là công ty đại chúng hay chưa đăng ký lưu ký với VSD

Trong trường hợp này, khách hàng vẫn có thể thực hiện trao đổi, mua bán các cổ phần chưa được lên sàn thông qua chính công ty này. Bên cạnh đó, bạn sẽ được hưởng các quyền lợi giống như chứng khoán lưu ký như cổ tức hay quyền tham dự đại hội cổ đông.

Nếu công ty đó đã đăng ký lưu ký với VSD và đã có mã chứng khoán

Khách hàng sẽ không thể mua bán các cổ phần thông qua sổ cổ đông hay giấy tờ chứng minh quyền sở hữu được. Lúc này, nếu muốn giao dịch trên sàn chứng khoán, bạn bắt buộc phải thực hiện lưu ký số cổ phần đó để chuyển giấy tờ sang trạng thái chứng khoán đã lưu ký.

Sổ chứng nhận sở hữu cổ phần

Phí chứng khoán đã lưu ký

Các công ty chứng khoán sẽ trực tiếp quản lý chứng khoán đã lưu ký, trên cơ sở sự giám sát liên tục của trung tâm lưu ký, do đó sẽ có khoản phí phát sinh để trung tâm quản lý số chứng khoán này, gọi là phí lưu ký chứng khoán. 

Một số đặc điểm của phí lưu ký:

• Là khoản phí do trung tâm lưu ký thu qua công ty chứng khoán.
• Phí lưu ký chỉ được tính đối với các chứng khoán đã lưu ký, nếu bạn có nhiều chứng khoán (cổ đông lớn, cổ đông nhà nước, cổ đông chiến lược, cổ đông nội bộ gắn bó lâu dài với công ty).
• Phí lưu ký – phí bảo hiểm tài sản: Đối với các cổ đông đại chúng nhỏ lẻ thì đây chính là 1 khoản phí phải trả cho trung tâm rà soát để kiểm tra các Công ty Chứng khoán về việc quản lý hàng ngày xem rằng họ đã đúng chưa.
• Khi đầu tư chứng khoán trong hệ thống các loại phí và thuế, phí lưu ký là một khoản phí phụ, về cơ bản là khá thấp.

Kết luận

Trên đây là các thông tin về chứng khoán ký là gì, cũng như các bước để thực hiện chứng khoán lưu ký. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn đọc quan tâm trang bị thêm những kiến thức hữu ích về vấn đề này.